برگزاری اولین نشست تخصصی از سلسله هم اندیشی «بریل و نیازهای اطلاعاتی»

​گزاره هایی در چاره یابی نجات خط بریل در ایران (بخش دوم)به نقل از خبرگزاری خبرآنلاین، حسین عبدالملکی در یادداشتی آورده است:در اولین یادداشت از این سلسله نوشتار اشاره رفت که: 1-«کمرنگ شدن»، «افول» و «به حاشیه رفتن تسریعی بریل در ایران» نه‌تنها امری طبیعی و همسان روندهای جهانی نیست؛ بلکه مستلزم مداخله‌ای آنی، البته به شکلی کارشناسی و با نظرداشت همۀ جوانب از طریق اتخاذ مجموعه‌ای از سیاست‌هاست.2-جهت هرگونه تصمیم‌سازی در این زمینه و اتخاذ و کاربست مجموعه‌ای از سیاست‌ها در نگاهی حداقلی، توجه به دو سطح «در حوزه بریل فارسی چه رخ داده؟» و «در حوزه بریل فارسی چه باید کرد؟» ضروری می‌نماید که ابتدا باید به «در حوزه بریل فارسی چه رخ داده؟» بپردازیم.3-در این راه، اگر هر آنچه حول بریل در ایران چه در بُعد سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری شکل یافته را «زیست‌بوم بریل فارسی» بنامیم، این زیست‌بوم در ابتدا، توان حفظ و ارتقاء جایگاه بریل فارسی در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان را داشت؛ اما به‌تدریج و به‌ویژه در دو دهه اخیر، قدرت مانور و توان حمایتگری آن به دلایلی به شدت تحلیل رفته است.و 4- مهم‌ترین دلیل در این زمینه ایجاد برخی دوگانه‌ها، عدم گذار از آن‌ها و البته ناتوانی بریل فارسی در نشان دادن واکنش مقتضی نسبت به آن‌هاست که باعث به حاشیه رفتن «بریل» در سبد مطالعاتی نابینایان شده است که این معضل، شایسته تبیین، بررسی و آسیب‌شناسی است تا از این رهگذر به «در حوزه بریل چه باید کرد؟» برسیم.و اما:فارغ از مباحث تئوریکی که حول نحوه شکل‌یابی دوگانه‌ها، انواع آن و چگونگی کنش و واکنش بین آن‌ها قابل طرح است، در تمامی دوگانه‌هایی که در این سلسله نوشتار محل بحث واقع می‌شود، از یکسو، «بریل» بازیگر اصلی شکل‌یابی تمام, ...ادامه مطلب

به نقل از خبرگزاری خبرآنلاین، حسین عبدالملکی در یادداشتی آورده است:به‌طورکلی ادبیات موجود درباره ورود بریل به ایران و گسترش آن در دهه‌های نخست، صرفاً حاوی نکاتی بسیار گذرا و محدود بوده که بیشتر ناشی از دردست‌نبودن منابع قابل اتکاء و داده‌های متقن و البته روشن و جامع در این زمینه است. در بخش‌های پیشین این سلسله نوشتار که از نظر گذشت (بخش یک و بخش دو):۱-در موازات بررسی شرایط کلی حاکم بر خط بریل فارسی و زیست‌بوم متصور برای آن، به شکلی گذرا و کلی مباحث نظری حول چگونگی شکل‏ یابی دوگانه‌ها، انواع و سازوکارهای مترتب بر آن، طرح و واکاوی شود.۲-بر این مبنا، نه تنها ایجاد و دامن زدن به برخی دوگانه‌ها در دسترسی نابینایان به منابع اطلاعاتی و عدم گذار صحیح و کارشناسی شده از آن‌ها، سهمی مهم در به ‏حاشیه رفتن تسریعی بریل در ایران را به خود اختصاص می‌دهد، بلکه با توجه به تقدم چنددهه‌ای ابداع و گسترش بریل فارسی نسبت به وجوه متناظر آن در شکل‏یابی تمام دوگانه‌های فوق‌الذکر، طبیعتاً نقصان‌ها و آسیب‌هایی جدی در خود زیست‌بوم بریل فارسی وجود داشته است که در مواجهه با هر یک از وجوه متناظر، نتوانسته نقش و جایگاه خود را در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان حفظ و تثبیت نماید که این نقصان‌ها و آسیب‌ها ناشی از «خودبسندگی زیست‌بوم بریل فارسی» است.۳-از سوی دیگر، ضمن تلقی برهه‌ای کوتاه و مهم (۱۳۳۵-۱۳۴۵) به‌مثابه «پیچ حساس حیات آموزشی نابینایان و ازجمله بریل فارسی» و تبیین و تشریح رخدادهای این بازه زمانی بسیار مهم، وجه مشترک تمامی این رخدادها و تحولات، تأثیرپذیری از «زیست‌بوم خودبسنده بریل فارسی» قلمداد گردید.اما جهت تبیین و واکاوی «زیست‌بوم خودبسنده بریل فارسی» که درواقع، مبنا و پایه ظهور برخی نقصان‌ها و آسیب, ...ادامه مطلب

گزاره هایی در چاره یابی نجات خط بریل در ایران/بخش اولحسین عبدالملکی به نقل از خبرگزاری خبرآنلاین، حسین عبدالملکی در یادداشتی آورده است:اختراع «بریل» راهبردی جایگزین را، جهت دسترسی بدون واسطه به متن پیش‏ روی نابینایان نهاد، تا گذشته از همه ضعف‏ ها، محدودیت‏ ها و تفاوت‌های مستتر در آن، کارویژه‌ها و کارکردهای متنوع و متعدد «خط» را برای این افراد به منصه ظهور گذارد.نقطه درازای خط، «نظام ترکیب نقطه‌ها» در تراز «حروف الفبا»، و البته قرارگیری «انگشت و حس لامسه» به جای «چشم و قوه باصره» به مثابه کانال دریافت، پردازش و خوانش داده‌ و اطلاعات.اختراع شگرفی که قریب به دو قرن است به شکلی بالقوه به چندین میلیون انسان در سراسر جهان توان خواندن و نوشتن بخشیده و به واسطه همین تأثیرات چندوجهی و بنیادی‌اش، چهار ژانویه هر سال (روز تولد لویی بریل) از سوی سازمان ملل «روز جهانی بریل» نام‌گذاری شده است. خط برجسته‌ای که در فرانسه بنیاد نهاده شد و به تدریج و البته با شدتی روزافزون مرزها را درنوردید و در سال 1304 (1925) توسط کشیشی آلمانی به ایران رسید و مقدمات ابداع «خط بریل فارسی» فراهم شد. با تمام نشیب و فرازها خط بریل امروزه در ترازی جهانی، خطی رسمیت یافته برای افراد با آسیب بینایی محسوب می‌شود؛ اما با تمامی این تفاسیر، بدون تعارف در حال حاضر «بریل در ایران اصلاً حال خوبی ندارد». کمرنگ شدن و به حاشیه رفتن تسریعی آن در دسترسی به منابع مطالعاتی و تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان در موازات داشتن تبعاتی چندوجهی نه تنها طبیعی نبوده؛ بلکه نیازمند مداخله‌ای آنی جهت چاره یابی و نجات آن است. البته مداخله‌ای کارشناسانه مبتنی بر داده‌های متقن و با نظرداشت تمامی جوانب.در این راستا، باید «آنچه بر خط بریل فارسی ر, ...ادامه مطلب

نابینایان در ایران و کژکارکردهای روز ایمنی عصای سفیدحسین عبدالملکیبه نقل از خبرگزاری ایرنا، حسین عبدالملکی در یادداشتی به مناسبت ۲۳ مهر مصادف با ۱۵ اکتبر (روز ایمنی عصای سفید) آورد:در چند روز اخیر، حال و هوای تماس‌‏ها و پیام‌‏هایم در نبود آزاردهنده واتساپ که هیچ پیام رسان داخلیِ دسترس پذیری نیز وجود ندارد که جای آن را برایم بگیرد، کاملاً عوض شده. تبریک، پشت تبریک، برای پیشواز روزی که هنوز نیامده که البته فلسفه و دلیل واقعی تبریکش نیز بعد از سال‏ ها همچنان برایم غیرقابل هضم و دارای علامت سوال بزرگی است؛ آکنده از اشارت‏ های ریز و درشت به توانمندی‏ های نابینایان و نشاندن این افراد بر مرتبه قدسیت بی‏ حد و حصر، که حتی اگر بر رفیع‏ ترین کرسی تخیل هم جلوس کنی، باز غیرقابل باور، و هضمش سخت است؛ و البته دعوت برای برنامه‏‌های پُرشمار در گرامی‌داشت این روز.امسال سعی کردم از دعوت کنندگان هر مراسم، کلیتی از برنامه و به اصطلاح سین مراسم را بپرسم. طبق معمول سخنرانی چند مسئول و رئیس انجمن ها، چند برنامه موسیقایی و دکلمه‌‏ای و بعضاً تقدیر از چند نابینا و تنگش احتمالاً پذیرایی و ناهاری البته با چاشنی حضور پرشمار خیرین که زینت بخش بسیاری از این مراسم‏ هستند؛ و حتی گاهی تعدادشان چند برابر مدعوین نابیناست!به مانندِ سال‏ های پیش، نشست‏ های نیز برگزار می‏ شود؛ نشست‏ هایی با برخی از مسئولین برای طرح دغدغه‏‌ها و مشکلات نابینایان که صد البته بعضاً تشابه و تجانس چندانی بین افراد مدعو با حوزه کاری آن مسئول محترم نبود.به یاد سال‏ های قبل افتادم که شاعر نابینا را به دیدار قانونگذار بردند و نویسنده را به دیدار مسئول ورزشی و بعضاً هم قرعه فال در همین جلسات نامتجانس به نام این کمترین هم می‏ افتاد؛ و صد البته, ...ادامه مطلب

حسین عبدالملکیکارشناس و پژوهشگر سازمان اسناد و کتابخانه ملیسیطره و تعمیقِ روزافزونِ تأثیرات چندوجهی «داده و اطلاعات» در حیات اجتماعی و نقش آفرینی آن در تمامی ابعاد زندگی، باعث شده نیازهای اطلاعاتی –در مفهوم تعمیم یافته آن-یکی از کانونی‏ ترین نیازهای جامعه بشری در ساحت‏های مختلف، از خُرد تا کلان و برای تمامی افراد به حساب آید.بر همین مبنا، تأمین و برآورده سازی نیازهای اطلاعاتی اقشار مختلف و تضمین دسترسی به مواد اطلاعاتی موردنیاز به شکلی مناسب برای همه گروه‌های اجتماعی را دارای اهمیتی بنیادین ساخته است.اتخاذ، کاربست و پیگیری راهبردهایی چون: «تلاش در ایجاد فرصت‌های برابر برای دسترسی به اطلاعات»، «توجه ویژه به مقوله فقر اطلاعاتی و گروه‌های مواجه با آن»، «اهمیت فزاینده مسئله شکاف اطلاعاتی در ابعاد مختلف حیات اجتماعی و عملیاتی سازی راهبردهای مختلف جهت تقلیل یا برون‌رفت از آن»، «توجه به ارائه و بهره‌گیری از مواد اطلاعاتی در مجاری و البته قالب‌های مختلف و متناسب با گروه‌های گوناگون»، «ترویج و تأکید بر استفاده از راهبردهای جایگزین و بدیل و نیز مکمل در تضمین دسترسی به اطلاعات برای گروه‌های مختلف اجتماعی» و... از سوی تصمیم سازان و کنشگران این حوزه مبین اهمیت و البته حساسیت بالای همین موضوع است.افراد با آسیب بینایی به سبب «بینایی-پایه بودن» قریب به‌اتفاق مواد و البته قالب‌ها و مجاری دستیابی به اطلاعات و به ‏طبع محرومیت نسبی یا مطلق از «چشم» به‌مثابه مهم‌ترین کانال دریافت اطلاعات از جمله گروه‌های اجتماعی هستند که در تراکم‌پذیری با برخی عوامل دیگر مستعد «فقر اطلاعاتی» مضاعفی می‌باشند.تا آنجا که از افراد نابینا به‌عنوان یکی از فقیرترین گروه‌ها در دسترسی به اطلاعات در ابعاد مختلف آن تعبیر می, ...ادامه مطلب

بریل در ایران و چالش های پیش روی آن  به گزارش ایران سپید: اگر بگوییم خط بریل نماد سواد نابینایان است، به یقین گزافه گویی نکرده ایم؛ چه، بریل خط نابینایان برای نوشتن و شناساندن اندیشه ها و ثبت آنهاست. , ...ادامه مطلب

قصه پرغصه کوتاه نویسی در ایران  حسین عبدالملکی، حجم بالا، جاگیر بودن و خوانش کند خط بریل نسبت به خط بینایی را از مشکلات اصلی کتاب‌های بریل می‌داند و معتقد است، مهم‏ترین تلاش در این حوزه را ایجاد «کوتا, ...ادامه مطلب

شیوه نامه نخستین دوره جشنواره ملی مقاله نویسی نابینایان ایران به بریل (منابر)مقدمه و تعریف:سازمان اسناد و کتابخانه ملی به سبب جایگاه ویژه بریل در تأمین نیازهای اطلاعاتی نابینایان، کاهش تدریجی استفاده , ...ادامه مطلب

آیین بزرگداشت دکتر محمد خزائلی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایرانآیین بزرگداشت دکتر محمد خزائلی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می ‌شود. این نهاد فرهنگی هشتاد ساله درنظر دارد در راستای , ...ادامه مطلب

به گزارش ایران سپید پیوند ناگسستنی نابینایان با خط بریل نکته ای غیر قابل انکار است. گرچه فنآوری های نوین نابینایان کشور هایی مثل ایران را به جای همراهی با بریل، از آن دور کرده و به سمت تکنولوژی های صو, ...ادامه مطلب